JELASKAN KEGIATAN EKONOMI KOMERSIL YANG DIJALANKAN DI SARAWAK PADA ABAD KE 19

PENGENALAN

1. Ekonomi komersil merupakan kegiatan ekonomi yang berorientasikan keuntungan dan dijalankan secara besar-besaran.
2. Di antara kegiatan ekonomi komersial yang dijalankan di Sarawak ialah pertanian dagangan, perdagangan dan perlombongan.
3. Pertanian dagangan yang dijalankan di Sarawak ialah penanaman getah, lada hitam, gambir dan sagu. Selain itu kegiatan pembalakan dan perlombongan juga turut diusahakan.

B. ISl[

a. Getah

1. Getah ditanam di Kuching dalam tahun 1881 tetapi tidak diusahakan dengan serius. Usaha yang serius hanya dijalankan setelah getah muncul sebagai barang yang berharga pada awal tahun 1.900.
2. Kemerosotan harga kopi menyebabkan orang Eropah beralih kepada perusahaan getah.

b. Lada Hitam

1. Lada hitam di tanam di kawasan Serian-Kuching dan juga Sarikei.
2. Lada hitam merupakan tanaman tradisional Sarawak yang menjadi eksport terpenting dan mendatangkan pulangan yang lumayan.
3. Rajah Charles Brooke telah menghidupkan semula tanaman ini dan memberikannya kepada buruh-buruh cina dari Singapura.
4. Pada tahun 1870 an tanaman ini Berjaya dijalankan secara meluas di Ulu Sarawak.. Pengusaha dari Singapura turut juga menanam tanaman ini bersama gambir.

C. Gambir

1. Gambir mina di tanam di Bau Sarawak dan tanaman ini telah diusahakan secara komersil oleh orang-orang cina.
2. Gambir teak mina mendapat permintaan: yang meluas pada tahun 1880 dan 1890.

d. Sagu
1. Sagu merupakan hasil penduduk Melanau di tepi Sungai Rajang, Igau, Oya dan Sungai Mukah.


2. Sepanjang abad ke 19 sagu rnerupakan eksport terpenting Sarawak dan
sebahagian daripada hash sagu dunia di keluarkan dari Sarawak.
3. Perkembangan sagu menjadi lebih maju ketika pentadbiran keluarga Brooke
pada tahun 1861.
4. Pedagang-pedagang melayu adalah merupakan pengeksport utama sagu di Kuching.
5. Sebahagian besar perniagaan sagu adalah dikuasai oleh orang cina.
e. Pembalakan
1. Sarawak mempunyai kawasan pembalakan yang sangat luas dan mula dieksport pada tahun 1890 apabila pedagang cina mula memasarkannya ke seberang laut.
2. Industri kayu balak Sarawak adalah dimonopoli oleh orang-orang cina.
f. Perlombongan
1. Kegiatan perlombongan yang dijalankan di Sarawak ialah antimony, emas, arang batu, bijih timah dan petroleum.
''. Antimoni di lombong di kawasan Baud an digunakan untuk mebuat plat bateri.
3. Emas dan bouksit pula di lombomg di Baud an Kuching dan perusahaan perlombongan ini dimonopoli oleh saudagar cina.Petroleum pula mula di lombong di Sarawak pada awal tahun1890 dan 1900.
g. Hasil Hutan

Antara kegiatan basil hutan yang paling utama ialah memungut sarang burin yang dijalankan di Gua Mulu dan Gua Gematong di Sarawak..
C. KESIMPULAN
1. Ekonorni komersil berkembang pesat di Sarawak pada abad ke 19 dan menjadi penyumbang kepada eksport utama Sarawak.
2. Kegiatan ekonomi komersil ini telah menarik ramai pemodal dan pelabur China dan Eropah untuk terlibat dalam kegiatan ekonorni komersil di Saraw